Суды қалай дұрыс ішу керек: бүйрек пен қуық саулығына арналған ұсыныстар
Су теңгерімін сақтау — несеп шығару жүйесінің қалыпты жұмысының негізгі шарттарының бірі. Су қанның сүзілуіне қатысады, алмасу өнімдерінің шығарылуына көмектеседі, несептің оңтайлы концентрациясын ұстап тұрады және қабыну үрдістерінің даму қаупін төмендетеді. Дұрыс су ішу тәртібі токсиндердің шығарылуына ықпал етеді және бүйректің физиологиялық ырғағын қамтамасыз етеді.
Су теңгерімі: бұл не және оны қалай сақтау керек
Судың жеткілікті мөлшерде түсуі шумақтық сүзілу көлемін тұрақты ұстап тұруға және азотты қосылыстар мен тұздардың тиімді шығарылуына мүмкіндік береді. Егер ағзада сұйықтық жетіспесе, несеп қоюланып, тұздардың кристалдану және тас түзілу қаупі артады.
Сұйықтықтың жеткілікті болуы қалыпты диурезді және несеп шығару жолдарының тазалануын қамтамасыз етеді, қуықтың шырышты қабығының тітіркендіргіш заттармен жанасуын азайтады.
Физикалық белсенділік жоғарылаған кезде және ауа райы ыстық болғанда, сусыздануды және бүйрекке шамадан тыс жүктемені болдырмау үшін сұйықтық пен электролиттердің жоғалуын біртіндеп өтеу маңызды.
Негізгі су көзі таза су болуы тиіс. Қантсыз шай мен лимон қосылған су ішуге болады, бірақ кофеин бар, тәтті және газдалған сусындарды көп ішу несептің осмолярлығын арттырып, қуықтың шырышты қабығын тітіркендіруі мүмкін.
Күні бойы суды қалай дұрыс ішу керек
Бүйрек саулығын сақтау үшін суды қашан және қалай ішу керектігін білу маңызды. Дұрыс су ішу тәртібі тек тәуліктік көлеммен шектелмейді, оны күн бойына теңдей бөлу қажет. Бүйрек үздіксіз жұмыс істейді, сондықтан сұйықтық тапшылығына да, тым көп ішуге де жол бермеу керек.
Күні бойы суды қалай дұрыс ішу керек?
- Күннің бірінші жартысында судың негізгі бөлігін ішу керек — бұл зат алмасу өнімдерінің сүзілуі мен шығарылуын қолдайды.
- Кешке қарай судың көлемін азайту ұсынылады, әсіресе түнде жиі оянатын адамдар үшін.
- Дене жаттығуынан кейін және ауа температурасы жоғары болғанда, сұйықтықты бірден емес, аз мөлшермен, біртіндеп толтыру қажет.
- Тамақтан бұрын аздап су ішу асқазан сөлінің бөлінуін қалыпқа келтіреді, ал тамақ кезінде суды көп ішу ауырлық сезімін тудыруы мүмкін.
Егер сіз суды нақты уақытпен ішуді қадағалағыңыз келсе, арнайы кесте көмектеседі. Ол орташа климатта, қалыпты физикалық белсенділігі бар, дені сау ересек адамға жарамды.
| Уақыты | Ұсыныстар | Физиологиялық негзідеме |
|---|---|---|
| 07:00–08:00 | Ұйқыдан оянғаннан кейін 1 стақан | Түнгі уақытта жоғалған сұйықтықты қалпына келтіреді, зат алмасуды белсендіреді. |
| 09:00–11:00 | Таңертеңгі уақытта 1–2 стақан | Назардың шоғырлануын және диурезді қолдайды. |
| 12:00–13:00 | Тамақтан 20–30 минут бұрын аз мөлшерде | Асқазан сөлінің бөлінуін ынталандырады, ас қорытуға дайындайды. |
| 14:00–16:00 | Тамақтану арасында 1–2 стақан | Несептің қоюлануын болдырмайды, сүзілуді қолдайды. |
| 17:00–19:00 | Шөлдеген кезде 1 стақан | Күндізгі сұйықтық жоғалуын өтейді. |
| После 20:00 | Аз мөлшерде | Түнде жиі ояну қаупін төмендетеді. |
Егер сізде бүйрек, жүрек немесе эндокриндік жүйенің созылмалы аурулары болса және суды қалай дұрыс ішу керектігін білгіңіз келсе, сағат бойынша жасалған жалпы кесте сізге сәйкес келмеуі мүмкін. Мұндай жағдайда дәрігермен кеңесіп, жеке оңтайлы су ішу тәртібін таңдау қажет.
Судың сапасы мен температурасы
Суды оның қасиеттеріне қарай қалай дұрыс ішу керек?
- Температурасы жайлы — бөлме температурасындай болуы тиіс. Тым суық су қан тамырларын тарылтып, ас қорытуды баяулатады, ал тым ыстық су асқазанның шырышты қабығын тітіркендіреді.
- Күнделікті ішуге әлсіз минералданған немесе сүзгіден өткен ауыз су жарайды. Ал құрамында тұзы көп емдік минералды суларды тек дәрігердің нұсқауымен ішу керек, себебі натрийдің артық мөлшері ағзада судың жиналуына және қан қысымының көтерілуіне әкелуі мүмкін.
- Ең қауіпсіз су санитарлық бақылаудан өткен бөтелкедегі немесе сүзгіден өткізілген су. Егер құбыр суының сапасына сенім болмаса, оны міндетті түрде қосымша тазарту қажет.
Сізге қанша су қажет
Суға деген қажеттілік әр адамда жеке және дене салмағына, физикалық белсенділікке, климатқа және денсаулық жағдайына байланысты өзгереді. Орташа көрсеткіштер дені сау әйелдерге — шамамен тәулігіне 2,0 литр, ерлерге — шамамен 2,5 литр, оның ішінде тағам мен сусындардағы су да есепке алынады.
- Дене салмағы: салмақ артқан сайын су қажеттілігі де көбейеді.
- Физикалық белсенділік: көп терлеген жағдайда суға сұраныс жоғарылайды.
- Климат: ыстық және құрғақ ауада сұйықтық тез жоғалады, сондықтан су ішу режимін түзету қажет.
- Денсаулық жағдайы: созылмалы аурулар болғанда судың тәуліктік мөлшерін дәрігер белгілейді.
Қауіпсіз бағдар — тәулігіне 1 кг дене салмағына 30–35 мл су.
Суды қалай ішу керек:
- суды шағын жұтыммен ішіңіз, бірден көп мөлшерде ішпеңіз;
- қатты шөлдеу сезімін күтпеңіз — ол ағзада жеңіл сусыздану басталғанының белгісі;
- бөлме температурасындағы суды ішкен дұрыс — ол жақсы сіңеді және асқазанның шырышты қабығын тітіркендірмейді;
- егер асқазан аурулары болмаса, суды тамақтан 20–30 минут бұрын ішу пайдалы, бұл асқазан сөлінің бөлінуін қалыпқа келтіреді;
- негізгі сұйықтық көзі таза, газдалмаған су болуы тиіс, тәтті сусындар мен кофені шектеңіз.
Физиологиялық көлемде, қалыпты мөлшерде жүйелі түрде су ішу бүйректің жұмысын жеңілдетеді, несеп шығару жүйесіндегі қабынулардың қаупін төмендетеді және жалпы денсаулықты қолдауға көмектеседі.